W odrodzonym Uniwersytecie Warszawskim Romanistykę na Wydziale Filologicznym utworzył Maurycy Mann w 1919 roku. Początki były skromne, ale powoli przybywało asystentów i studentów. Wykładowcy z Instytutu Francuskiego, założonego w 1925 r. wspomagali dydaktycznie romanistów uniwersyteckich. Był wśród nich profesor Jean Fabre, znawca Oświecenia francuskiego i polskiego, wielki przyjaciel naszego kraju.
Po śmierci profesora Manna w 1932 r. katedrę objął w roku akademickim 1933/34 profesor Stanisław Wędkiewicz, adiunktem została dr Zdana Matuszewicz. Te dwie osoby prowadziły tajne nauczanie w czasie okupacji. W 1936 r. stworzono Katedrę Italianistyki, na którą został powołany w roku 1937 profesor Mieczysław Brahmer. Literatura włoska, francuska i porównawcza były domeną działalności tego uczonego, kiedy podjął wykłady w Uniwersytecie Warszawskim w 1946 roku.
W początku lat pięćdziesiątych kadra samodzielnych pracowników naukowych powiększyła się dzięki powołaniu na stanowisko profesora Haliny Lewickiej, Macieja Żurowskiego i Rachmiela Brandwajna, który opuścił Uczelnię po ’68 roku. Z czasem, na stanowisko profesora powołano Ewę Rzadkowską, Krystynę Kasprzyk, Krzysztofa Żaboklickiego, Halinę Suwałę i Jerzego Parviego.
W 1968 r. Katedra Literatury i Języków Romańskich przekształciła się w Instytut Filologii Romańskiej, a wkrótce potem w Instytut Romanistyki. Funkcję dyrektora objął profesor Brahmer, jego zastępcą została Ewa Rzadkowska. Po uzyskaniu habilitacji w roku 1971, Krzysztof Żaboklicki objął kierownictwo Zakładu Filologii Włoskiej. W 1982 r. Zakład Filologii Włoskiej przekształcił się w samodzielną Katedrę Italianistyki.
Aby jak największa liczba osób mogła uczyć się języka francuskiego i poznawać kulturę krajów francuskojęzycznych, rekrutacja na studia licencjackie od 2010 r. obejmuje dwie ścieżki: tradycyjną, a więc studentów, którzy uczyli się języka francuskiego w szkole średniej i zdawali go na maturze, oraz nową – przeznaczoną dla studentów którzy nigdy nie zetknęli się z językiem francuskim lub znają go w niewielkim stopniu. Ponadto można studiować romanistykę w systemie wieczorowym oraz włączyć ją do przedmiotów wybranych w ramach studiów międzywydziałowych. Instytut Romanistyki proponuje również studia magisterskie w systemie przemiennym – na Uniwersytecie Warszawskim oraz w placówce innego kraju.
Obecnie studia w IR koncentrują się wokół trzech głównych dziedzin: literatury, językoznawstwa i glottodydaktyki.
